Przemówienie na Kongres w Fatimie (2016)
Trzeba zauważyć, że obchody stulecia objawień Matki Bożej w Fatimie upamiętniają wydarzenie bardzo znaczące dla życia religijnego wszystkich katolików, ale też i innych ludzi otwartych na prawdę w swoim życiu. Główne cele obchodów fatimskich mają charakter religijny na wielu płaszczyznach takich jak: duszpasterska, duchowa, teologiczna, katechetyczna, wspólnotowa, społeczna i indywidualna.
Same obchody stulecia objawień fatimskich nie mają na celu tylko zaznaczenia rocznicy – przemijającego wydarzenia historycznego. Orędzie Fatimskie niesie w sobie wielką, niezmierzoną dynamikę, która lokuje je w teraźniejszości i w przyszłości, gdyż uczy nas, w jaki sposób mamy żyć w wierze chrześcijańskiej.
Analizując ogólną sytuację religijną, kulturową i polityczną, z jaką mamy obecnie do czynienia w Polsce możemy stwierdzić, że jej obrazem jest rozbicie. Świat, któryz jednej strony idzie w kierunku globalizacji, z drugiej strony pokazuje swoją znamienną „rozsypkę”, rozbicie mentalne, kulturowe i religijne. Dlatego trzeba powiedzieć o inicjatywie w naszej ojczyźnie dotyczącej Wielkiej Nowenny Fatimskiej, która rozpoczęła się 13 maja 2009 roku i zrodziła się ze świadomości wielkich ślubowań, jakie zostały złożone Maryi w Polsce i postaw wielu znamienitych Polaków.
Należałoby tu rozpocząć naszą refleksję nawiązaniem do Ślubów, jakie złożył król Polski Jan Kazimierz we Lwowie w roku 1656. Potem trzeba by było dodać poświęcenie narodu polskiego Niepokalanemu Sercu Maryi przez Episkopat Polski w roku 1946, pod przewodnictwem Prymasa Augusta Hlonda. Nie można, również zapomnieć o postawie Prymasa Tysiąclecia Stefana Wyszyńskiego z jego całą postawą maryjną. Trzeba oczywiście dodać także poświęcenie świata Niepokalanemu Sercu Maryi, którego dokonał papież Polak, święty Jan Paweł II, w dniu 25 marca 1984 roku. Te ślubowania nigdy nie zostały odwołane. Nikt nas Polaków nie zwolnił z realizacji tych ślubowań. Na nowo przybliżono je sobie w ramach Wielkiej Nowenny Fatimskiej oraz postanowiono włączyć je w obchody stulecia objawień Matki Bożej w Fatimie. Polacy są przekonani, że cześć oddawana Niepokalanemu Sercu Maryi i wypełnienie Orędzia Fatimskiego, przyczynią się do odmiany świata, także w klimacie czy odcieniu maryjno-mariologicznym.
Motyw naśladowania Maryi pozostaje zawsze jakby w cieniu naszej polskiej pobożności i życia codziennego. Chociaż z drugiej strony nasza ojczyzna jest przesiąknięta kultem Maryjnym, szczególnie pobudzanym przez wiele sanktuariów maryjnych, na czele z Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej na Jasnej Górze, stolicy duchowej Polski i z sanktuariami: w Kalwarii Zebrzydowskiej, Licheniu, Gietrzwałdzie, Niepokalanowie czy oczywiście w Zakopanem na Krzeptówkach i innych mniejszych, ale prężnych ośrodkach kultu maryjnego.
Należy przypomnieć, że Konferencja Episkopatu Polski w swoim programie duszpasterskim dla Kościoła w Polsce, który z okazji 1050lecia chrztu był realizowany przez kolejne cztery lata, pod hasłem: „Przez Chrystusa z Chrystusem i w Chrystusie, przez wiarę i chrzest do świadectwa”, nie zapomniała o odniesieniu maryjnym. Ubogacenie tej drogi na wskroś chrystologicznej jest także wyraźnie połączone z otwarciem na nową wiosnę Kościoła i nową ewangelizację, a odnosi się do programu o maryjnym wymiarze kerygmatu zbawienia jako programu, który jest także realizowany i wskazany przez Konferencję Episkopatu Polski.
Oczywiście Polskie Towarzystwo Mariologiczne wspiera na niniwie maryjnej i mariologicznej przygotowania i przeżycie Wielkiej Nowenny Fatimskiej. Odbywają się coroczne sympozja naukowe, a także spotkania z kustoszami sanktuariów, które odnoszą się do refleksji nad czcią i kultem maryjnym w naszej ojczyźnie. Można tu wspomnieć sympozja zatytułowane: „Na polskiej drodze Maryjnej” czy też: „W nurcie polskiej mariologii”. Polskie Towarzystwo Mariologiczne zwróciło się także do Episkopatu Polski z prośbą o ponowne zawierzenie naszej ojczyzny Polski Maryi i Jej Niepokalanemu Sercu.
Jednakże główne przygotowania i kierunki Wielkiej Nowenny Fatimskiej odnoszą się do Sekretariatu Fatimskiego, który znajduje się w Polsce w Zakopanem przy Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej, prowadzonym przez księży pallotynów. Sekretariat ten rozsyła materiały formacyjne do wszystkich parafii w Polsce. Zachęca również, aby przeżywanie Wielkiej Nowenny Fatimskiej w naszej ojczyźnie opierało się na sześciu punktach: Pierwszy punkt to zachęta do odmawiania różańca świętego, najlepiej codziennie. Drugi punkt to odprawianie Nabożeństwa pierwszych sobót, w których należy uczestniczyć przez kolejnych pięć pierwszych sobót miesiąca w czasie trwania Wielkiej Nowenny. Trzeci punkt to świadome poświęcenie się Niepokalanemu Sercu Maryi. Bez oddania się Matce Najświętszej trudno mówić o życiu Orędziem Fatimskim, a tym samym o uczestnictwie w Wielkiej Nowennie Fatimskiej. Kolejny punkt to zachęta do uczestnictwa w Wielkiej Nowennie przez odmawianie modlitw Wielkiej Nowenny Fatimskiej, przesłanych przez Sekretariat, przynajmniej raz w tygodniu przez wszystkich wiernych, a szczególnie czcicieli Matki Bożej. Następny punkt to zachęta do uczestniczenia w nabożeństwach fatimskich, odprawianych 13 każdego miesiąca, od maja do października. Z tym, że udział w nich nie jest warunkiem koniecznym przeżywania Wielkiej Nowenny. Ostatni punkt to poznawanie Matki naszego Pana przez lekturę książek, czasopism i innych materiałów dotyczących Maryi, Jej kultu i objawień fatimskich, przesyłanych przez Sekretariat Fatimski, ale też przez różne instytucje kościelne np.: przez Polskie Towarzystwo Mariologiczne i przez poszczególnych pisarzy – teologów w naszej ojczyźnie.
Wypadałoby dodać także, że zgłębianie nauczania papieża, świętego Jana Pawła II w Polsce w kontekście maryjno–mariologicznym, to także wejście w przeżywanie Wielkiej Nowenny Fatimskiej.
Wielka Nowenna Fatimska, trwająca w latach 2009 – 2017 ma oczywiście swój program tematyczny na każde z dziewięciu lat. Rok 2009 był zatytułowany: „Pewni zwycięstwa, konfrontacja z cywilizacją śmierci”, to refleksja nad walką o życie człowieka od chwili poczęcia, aż do jego naturalnej śmierci. W naszej ojczyźnie pod kierunkiem Kościoła wiele stowarzyszeń kościelnych i świeckich walczy o cywilizację życia, opartą między innymi na rozważaniu postawy Świętej Rodziny z Nazaretu, a w szczególności Maryi. Rok 2010 zatytułowany: „Bezpieczni na krawędzi czasu, zawsze przy Maryi”, to rok, w którym uświadomiliśmy sobie potrzebę odniesienia w naszej wierze do Trójjedynego Boga na przykładzie otwarcia Maryi w Jej życiu na Boga. Rok 2011 zatytułowany był: „Więcej niż doczesność, jest niebo, jest piekło i jest czyściec”. To rok, w którym trzeba było wrócić do nauki o sprawiedliwości i miłosierdziu Bożym, połączonym z kultem miłosiernej Matki.
W roku 2013 podjęta została refleksja na temat: „Eucharystyczny klucz, cud nad cudami, który zmienia wszystko”. To dotarcie do świadomości, że przy Chrystusie jest zawsze Jego Matka, która była pierwszym tabernakulum i to właśnie Ona uczy nas jak najbardziej mamy przylgnąć do Jej Syna. W nasze ojczyźnie, Polsce zauważamy pewien proces spadku uczestniczenia wiernych w niedzielnej Eucharystii, ale z drugiej strony znaczący wzrost przystępowania do komunii świętej w czasie każdej Mszy świętej. W roku 2014 było wyznaczone hasło: „ Zapraszani do nieba, jednak różaniec, szkaplerz i sznur pokutny”. To rok, w którym uświadomiliśmy sobie, że modlitwa i pokuta to szczególne wskazania Maryi z Jej Orędzia Fatimskiego, którego w imię współczesności i pewnej tylko intelektualnej mody nie możemy odrzucać. Natomiast rok 2015 wpisał się bardzo wyraźnie w Synod na temat rodziny. Rok, w którym temat: „Potęga rodziny, domowy Kościół, którego nie przemogą bramy piekła”, ukazał wartość rodziny, jej znaczenie w naszym chrześcijańskim życiu w odniesieniu do Świętej Rodziny. To był czas wspólnej narodowej modlitwy w wielu parafiach, a także indywidualnej, w intencji Synodu, do Boga przez Maryję i Józefa Jej Oblubieńca. Obecny rok 2016 to rok, który jest także bardzo bliski Polakom. Rok zatytułowany w Wielkiej Nowennie Fatimskiej: „Bóg jest miłosierny, ostatnie słowo należy do Boga, który jest Miłością”. To rok, który kieruje oczy Polaków do Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w krakowskich Łagiewnikach. Ten rok ukazuje obraz miłosiernego Boga, którego orędzie przekazała nam siostra Faustyna Kowalska, polska zakonnica. Bóg miłosierny w bardzo wyraźny sposób łączy się z kochającą Matką Maryją, która chce dla świata obrony, a dla naszej ojczyzny Polski zwycięstwa wiary. Naturalnie rok 2017 ze swoim tematem: „Droga przez serce, przymierze serc Jezusa, Maryi, naszych”, będzie jakby dopełnieniem całego Orędzia Fatimskiego. Zaproszenie Polaków czasami bardzo zagubionych w dzisiejszym świecie pełnym niepokojów i rozterek, do otwarcia serca na Boga przez Maryję Patronkę ich ojczyzny.
Należałoby także dodać wiele inicjatyw lokalnych, parafialnych, ale takżei diecezjalnych w naszej ojczyźnie przygotowujących rodaków do 100lecia objawień Matki Bożej Fatimskiej i do głębszego przeżycia Wielkiej Nowenny. Jako przykład można podać Archidiecezję Szczecińsko–Kamieńską, w której powstała inicjatywa Misji Fatimskich, w każdej parafii do roku 2017.
Na koniec mojego przemówienia chciałbym zaznaczyć, że obchody Wielkiej Nowenny Fatimskiej nie mają na celu tylko zaznaczenia pewnej rocznicy przemijającego wydarzenia historycznego, które odnosi się do jakiegoś momentu w przeszłości w historii Kościoła. Orędzie Fatimskie jest przede wszystkim wezwaniem, które powinno wpłynąć i przemienić każdego człowieka poszukującego sensu w swojej wierze. W naszej ojczyźnie, Polsce pomimo pewnej złożonej i trudnej sytuacji dotykającej także Kościoła i naszej wiary, to Orędzie może wlać nadzieję na przyszłość przez maryjną refleksję chrześcijanina żyjącego w XXI wieku.
Bóg zapłać za wysłuchanie tego przemówienia, które z zasady nie mogło objąć wszystkich treści Wielkiej Nowenny Fatimskiej w naszej ojczyźnie Polsce, ale myślę, że przynajmniej wskazało na pewien kierunek działania, przede wszystkim duszpasterskiego, w odniesieniu do każdego obywatela i chrześcijanina naszej ojczyzny.
ks. dr Ireneusz Kamionka, członek zw. PTM